Λογοτεχνία και σχολείο. Σχέση πλατωνική.

"Τα σκολειά χτίστε!

Και τα πορτοπαράθυρα των τοίχων
περίσσια ανοίχτε, νάρχεται ο κυρ Ήλιος,
διαφεντευτής, να χύνεται, να φεύγει,
ονειρεμένο πίσω του αργοσέρνοντας
το φεγγάρι.

κι ο δάσκαλος, ποιητής και τα βιβλία
να είναι σαν κρίνα.
Του τραγουδιού τη γλώσσα αντιλαλώντας,
και τα βιβλία σαν τα τραγούδια να είναι!"

Κωστής Παλαμάς


Η Λογοτεχνία ήταν και είναι το μάθημα που συμπυκνώνει τη σοφία των υπόλοιπων φιλολογικών μαθημάτων. Μελετώντας ένα λογοτεχνικό κείμενο το παιδί έρχεται σε επαφή με την ελληνική γλώσσα παρακολουθώντας την να εξελίσσεται, προβληματίζεται και ευαισθητοποιείται, αλλά και διαμορφώνει αντίληψη για...
θέματα κοινωνικά,ιστορικά και πολιτικά, καθώς κάθε κείμενο απηχεί ιδέες και νοοτροπίες παντός είδους για την εποχή συγγραφής ή σύνθεσής του.

Το λυπηρό είναι πως σε επίπεδο Δημοτικού η Λογοτεχνία περιορίζεται στα ποιήματα που θα διαβαστούν στις σχολικές εορτές,τα λόγια των οποίων σχεδόν κανένα παιδί δεν κατανοεί,μιας και δε βρέθηκε κάποιος να το διαφωτίσει γιατί παραδείγματος χάριν η "Ροδιά" του Ελύτη είναι "τρελή".. Κι όταν έλθει η ώρα εκείνη που θα φτάσουν στο Γυμνάσιο, σαστισμένα παλεύουν να παρακολουθήσουν την αυθεντία του καθηγητή τους που πολλές φορές τούς ανακοινώνει πως αυτό είναι παρήχηση και το άλλο πλεονασμός.Κι εκείνα το μόνο που διακρίνουν συνήθως είναι η μεταφορά και η παρομοίωση. Το αποτέλεσμα είναι η απέχθεια προς ένα μάθημα που θεωρούν ούτως ή άλλως δευτερεύον, η θεώρησή του ως μάθημα απλοϊκό που δεν απαιτεί διάβασμα και τέλος η ενασχόλησή τους με οτιδήποτε άλλο την ώρα που ο καθηγητής προχωρά στην ανάγνωση και κατόπιν στο σχολιασμό του κειμένου (ζωγραφίζουν τα κενά του βιβλίου,μουτζουρώνουν το θρανίο,συνωμοτούν για όσα θα γίνουν στο διάλειμμα, πλήττουν και νυστάζουν).

Στο Λύκειο η συμπεριφορά είναι παρόμοια. Υπάρχουν όμως και κάποια παιδιά που επιλέγουν την Θεωρητική κατεύθυνση και οφείλουν να εξεταστούν πανελλαδικά στη Λογοτεχνία. Και τότε είναι που καθηγητές και παιδιά συνειδητοποιούν το μέγεθος της τραγωδίας. Ο καθηγητής τρέχει να καλύψει κενά τουλάχιστον επτά ετών, το παιδί αποθαρρύνεται όταν βλέπει πως η απάντησή του δεν υπερβαίνει τις έξι με οκτώ σειρές τετραδίου, και οι δύο κοπιάζουν πραγματικά για την ανάπτυξη μιας βασικής σκέψης.

Η ευθύνη βαρύνει το ίδιο το σύστημα και τον τεχνοκρατικό προσανατολισμό του. Στο όνομα μιας άκρατης εξειδίκευσης και μιας δήθεν σίγουρης επαγγελματικής αποκατάστασης οι νέοι μετατρέπονται κάθε χρόνο σε αποδιοπομπαίους τράγους που "σφαγιάζονται" στο βωμό της πειραματικής προσπάθειας της πολιτικής ηγεσίας να μορφώσει το λαό της..
Κι αναρωτιέμαι, αυτός ο ανθρώπινος τύπος που πάτε να παράγετε δεν πρέπει να έχει αισθήματα; Δεν σας ενδιαφέρει να μπορεί να μιλήσει αναπτύσσοντας τις σκέψεις του; Δεν πρέπει να έχει σκέψεις αρχικά; Ή μήπως η ηθικοποίηση του παιδιού και η ανάπτυξη της κριτικής του ικανότητας διέφυγαν από τη σκοποθεσία σας; Δε νομίζω πως τα παραλείψατε ακούσια. Κι εντάξει,έντεκα ολόκληρα χρόνια δε μεριμνάτε για την κατοχύρωση όλων εκείνων των αρετών που το συγκεκριμένο μάθημα καλλιεργεί. Αν ο στόχος σας όμως δεν ήταν το μυαλό των νέων να γεμίσει μόνο από αριθμούς και τίποτε παραπέρα, αν στόχος σας δεν ήταν ο εφησυχασμός και η σιωπή των νέων, δε θα είχατε αφαιρέσει π.χ. από την ύλη της Γ' Λυκείου την "Σονάτα του Σεληνόφωτος" του Γ. Ρίτσου.
Το έγκλημα του σκόπιμου ευνουχισμού της νεανικής επιθυμίας για ηθική,πολιτική,πολιτειακή και κοινωνικά ανάταση εγώ ως εκπαιδευτικός δε θα σας το συγχωρήσω ποτέ.

Έλενα Φαλίδα,Εκπαιδευτικός.